ឈើឆ្លាក់ព្រះពុទ្ឋ រឿងខ្លីបង្កប់អត្ថន័យជ្រៅ
មានតាចាស់ម្នាក់ គាត់ជាគ្រូឱសថបុរាណដ៏សប្បុរស និងជាជាងចម្លាក់ដ៏ល្បីល្បាញម្នាក់ នៅលើដែនដីសុវណ្ណភូមិនៃយើង។ អ្នកស្រុកតែងតែស្ងើចសរសើរពីភាពប៉ិនប្រសប់នៃចម្លាក់របស់គាត់គ្រប់ៗគ្នា។ ថ្ងៃមួយក្រោយរយាលដៃពីការងារបន្តិច តាចាស់បានធ្វើដំណើរឡើងភ្នំ ដើម្បីស្វែងរករុក្ខាផ្សេងៗមកផ្សំថ្នាំទុកសម្រាប់ព្យាបាលជំងឺអ្នកស្រុក។ ពេលទៅដល់ផ្លូវកោងមួយបានប្រទះឃើញឈើមួយដ៏ធំ។ ឈើដើមនោះមានអាយុកាលរាប់រយឆ្នាំហើយ វាមានទំហំធំជិតប៉ុនកង់រទេះ និងមានកម្ពស់ទាបមិនសមប្រកបដូចឈើដទៃទេ។
ដំបូងឡើយតាចាស់មិនចាប់អារម្មណ៍ចំពោះដើមឈើនេះនោះទេ ពេលទៅជិតដើមឈើនោះ គាត់ហាក់ដើរទៅមុខពុំរួច។ តាឈរទ្រឹងសម្លឹងមើលចុះឡើងៗដោយពិចារណាថា «យី ! ឈើនេះណាស់ បើឆ្លាក់ចេញជារូបព្រះពុទ្ធប្រកនាគច្បាស់ណាស់… ប្រាកដជាគាប់ប្រសើរ។»
និយាយហើយ តាចាស់សាកល្បងកាប់ចាំងឆ្លាក់ឈើនោះ ដោយភ្លេចពីការទៅបោចថ្នាំ។ គាត់ព្យាយាមចាំងផង ដាប់ផង អស់វេលាជាច្រើនពេល នៅទីបំផុតឈើនោះក៏ឆ្លាក់ចេញជារូបព្រះប្រក់នាគមួយអង្គយ៉ាងធំ។
កន្លងផុតជាច្រើនថ្ងៃក្រោយមក អ្នកដំណើរបានចូលគោរពសំពះបួងសួងសុំសេចក្ដីសុខពីព្រះពុទ្ធប្រកនាគ នៅទីនោះ។ មិនយូរប៉ុន្មាន មានមាណពម្នាក់ឆ្លងកាត់តាមផ្លូវនោះ ពេលឃើញព្រះពុទ្ធដ៏ធំបែបនេះ គាត់លាន់មាត់កោតសរសើរដល់ជាងចម្លាក់ដែលមានគំនិតឆ្លាក់ដើមឈើចេញជារូបព្រះ សម្រាប់មនុស្សទូទៅចូលបួងសួងសុំសេចក្ដីសុខ។ បន្ទាប់ពីពោលសរសើរហើយ មាណពយល់ថា «ពិតមែនឈើមួយដើមនេះឆ្លាក់ចេញជារូបព្រះពុទ្ធ តែពុំទាន់ពេញចិត្តយើងឡើយ។ ប្រសិនបើខាត់លាបថ្នាំឱ្យរលោង រូបនេះប្រាកដជាអាចរក្សាគង់យូរអង្វែង។»
គិតហើយ មាណពក៏ចាប់ផ្ដើមសកម្មភាពរកម្រាក់ និងជ័រឈើមកលាបលនលើព្រះបដិមា។ ពីរបីថ្ងៃក្រោយមក ការងាររបស់គាត់បានបញ្ចប់ដោយជោគជ័យ។ រួចរាល់ មាណពក៏ចាកចេញពីទីនោះទៅ។ បន្តិចក្រោយមក មានអ្នកគង្វាលម្នាក់បានទៅឃ្វាលគោនៅតាមផ្លូវនោះឃើញរូបព្រះពុទ្ធ ដែលឆ្លាក់ចេញពីដើមឈើត្រូវថ្ងៃផង ត្រូវភ្លៀងផង ដោយខ្លាចរូបចម្លាក់នោះឆាប់ពុកខូច ក៏មានគំនិតធ្វើរោងបាំងខ្យល់ បាំងភ្លៀង បាំងថ្ងៃឱ្យ។ ខណៈកំពុងតែធ្វើរោងស្រាប់តែមានក្សត្រមួយអង្គយាងទៅក្រសាលព្រៃតាមផ្លូវនោះ។ ព្រះអង្គទតឃើញអ្នកគង្វាលធ្វើរោងញ៉ាប់ដៃញ៉ាប់ជើងដូច្នេះ ទ្រង់ឈ្វេងគិតតែអង្គឯងថា ដើមឈើដ៏ធំដែលទ្រង់ឃើញកាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុន ឥឡូវត្រូវគេឆ្លាក់ជារូបព្រះពុទ្ធហើយ។ ព្រះអង្គមានបន្ទូលទៅកាន់អ្នកធ្វើរោងថា «ឯងពិតជាមានគំនិតកំណើតមែន…។»
ពេលស្ដេចបន្ទូលចប់មួយរំពេចស្រាប់តែសេដ្ឋីម្នាក់ឈរក្បែរនោះ ចេញមុខទូលថ្វាយទ្រង់ភ្លាមដែរថា ទាំងនេះ គឺទូលបង្គំជាអ្នកផ្ដួចផ្ដើមគំនិតទាំងអស់។ ស្ដេចងាកព្រះភ័ក្ត្រទៅសេដ្ឋី ហើយកោតសរសើរសេដ្ឋីនៅចំពោះមុខមន្រ្តីជាច្រើនថា មានចក្ខុវិស័យវែងឆ្ងាយ… និងប្រទានរង្វាន់យ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់ដល់សេដ្ឋីម្នាក់នោះ។ ចំណែកតាចាស់ មាណព និងអ្នកគង្វាលដែលជាអ្នកចាប់ផ្តើម និងជាអ្នកធ្វើពិតប្រាកដពុំទទួលបានអ្វីពីស្ដេចផែនដីឡើយ