នេះជាយុទ្ឋសាស្រ្តទីផ្សារ ដែលគ្រប់ម្ចាស់អាជីវកម្មត្រូវដឹង

យុទ្ធសាស្ត្រទីផ្សារ ត្រូវបានបង្កើតឡើងជាដំបូងដោយលោក Neil Borden ជាប្រធានសមាគមន៍ទីផ្សារអាមេរិចក្នុងឆ្នាំ១៩៥៣ និងជាសាស្ត្រាចារ្យមហាបរិញ្ញាផ្នែកទីផ្សារ និងផ្សព្វផ្សាយនៃសាកលវិទ្យាល័យហាវើត (Havard University) ដែលត្រូវបានគេប្រទះឃើញក្នុងរៀវភៅមួយក្បាលរបស់លោកបោះពុម្ភឆ្នាំ១៩៤២ មានចំណងជើងថា The Economic Effects of Advertising ។ ក្រោយមកអ្នកទីផ្សារម្នាក់ លោក E. Jerome McCarthy បានស្នើឡើងនូវការធ្វើចំណែកថ្នាក់ 4Ps នៅឆ្នាំ១៩៦០។ យុទ្ធសាស្ត្រនេះ គឺជាគន្លឹះមួយក្នុងផែនការទីផ្សារ ដែលគេហៅថា 4Ps មានដូចជា Product, Price, Place, និង Promotion ។ បច្ចុប្បន្នយុទ្ធសាស្ត្រនេះត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយអ្នកនាំទំនិញទៅកាន់ផ្សារទូទាំងពិភពលោក។

P1: Product (ផលិតផល)

ផលិតផលត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាតម្រូវការរបស់អ្នកប្រើប្រាស់។ វាអាចជាទំនិញរូបីយ ឬសេវាកម្ម។ ផលិតផលនីមួយៗតែងតែមានវដ្តជីវិតរបស់វារួមមាន កំណើនថេរ លែងសូវពេញនិយម និងនៅទីបញ្ចប់ការលក់ថយចុះឈានរហូតដល់លែងមានតម្រូវការ។ ដូច្នេះ បណ្ដាអ្នកនាំយកទំនិញទៅកាន់ផ្សារ គួរសិក្សាពីទីផ្សារឲ្យបានល្អិតល្អន់ទៅលើអាយុកាលនៃវដ្តផលិតផល។ តើទំនិញ ឬសេវាកម្មរបស់ខ្លួនជាទំនិញ ឬសេវាកម្មដែលមនុស្សគ្រប់រូប តែងតែត្រូវការជាចំបាច់?

ក្នុងការអភិវឌ្ឈផលិតផលត្រឹមត្រូវ អ្នកត្រូវតែឆ្លើយសំនួរខាងក្រោម៖

• ១. តើអតិថិជនចង់បានអ្វីពីសេវាកម្ម ឬផលិតផល?
• ២. តើអតិថិជននឹងប្រើប្រាស់វាដោយរបៀប​ណា?
• ៣. តើអតិថិជននឹងប្រើប្រាស់វានៅកន្លែងណា?
• ៤. តើលក្ខណៈពិសេស​បែប​ណា​ដែលផលិតផលត្រូវតែមាន ដើម្បីបំពេញតម្រូវការរបស់អតិថិជន?
• ៥. តើមានលក្ខណៈចាំបាច់អ្វីដែលអ្នកខកខាន?
• ៦. តើអ្នកកំពុងបង្កើតលក្ខណៈពិសេសដែលអតិថិជនមិន​ត្រូវការដែរ​ឬទេ?
• ៧. តើផលិតផលឈ្មោះអ្វី?
• ៨. តើឈ្មោះហ្នឹងវាងាយស្រួលចាំ ឬ​គេ​ស្គាល់​ដែរឬទេ?
• ៩. តើទំហំ និងពណ៌របស់វាយ៉ាងណាដែរ?
• ១០. តើភាពខុសគ្នាពីផលិតផលរបស់អ្នក និងផលិតផលរបស់គូប្រកួតប្រជែងរបស់អ្នកយ៉ាងណាដែរ?
• ១១. តើផលិតផល​ ឬ​សេវាកម្ម​នោះមានលក្ខណៈដូចម្តេច? ការ​រចនា​ឡើង​ស្អាត ឬល្អ​ប៉ុណ្ណា?​​

P2: Price (តម្លៃ)

ទំហំថវិកាដែលអតិថិជនត្រូវតបស្នងសម្រាប់ផលិតផល ឬសេវាកម្មមានសារៈសំខាន់ណាស់ ក្នុងការកំណត់ប្រាក់ចំណេញរបស់ក្រុមហ៊ុន និងរយៈពេលឈរជើងនៅក្នុងទីផ្សារ។ ការប្រែប្រួលតម្លៃ មានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងទៅលើយុទ្ធសាស្ត្រទីផ្សារ និងអាស្រ័យលើភាពបត់បែននៃតម្លៃផលិតផល ដែលជះឥទ្ធិពលទៅលើតម្រូវការ និងការលក់ផងដែរ។ យុទ្ធសាស្ត្រកំណត់តម្លៃ ផ្អែកលើកត្តាសំខាន់ៗ ៣ ជាមូលដ្ឋាន៖

• ការពិនិត្យមើលតម្លៃប្រកួតប្រជែងទីផ្សារ
• តម្លៃវាយលុកទីផ្សារ និង
• តម្លៃសមរម្យអាចទទួលយកបាន។

នេះគឺជាសំណួរសំខាន់មួយចំនួនដែលអ្នកគួរសួរខ្លួនឯង នៅពេលអ្នកកំពុងចង់កំណត់តម្លៃផលិតផល ឬសេវាកម្ម៖

• ១. តើអ្នកត្រូវចំណាយថវិកាប៉ុន្មានដើម្បីផលិតទំនិញ ឬសេវាកម្មនោះ?
• ២.  តើអតិថិជនយល់ឃើញ​បែប​ណាទៅ​លើ​ទំនិញ​ ឬសេវាកម្មរបស់​អ្នក? 
• ៣. តើតម្លៃបច្ចុប្បន្នរបស់ផលិតផល ឬសេវាកម្មអាច​ខ្ពស់​ជាង​ ឬ​ទាប​ជាង​តម្លៃ​របស់​គូប្រគួតប្រជែង?

P3: Place (ទីតាំងចែកចាយ)

ទីតាំងចែកចាយ គឺឆ្ពោះទៅយកលទ្ធភាពទទួលបានផលិតផល ឬភាពងាយស្រួលសម្រាប់អតិថិជនក្នុងការរកទិញផលិតផល។ យុទ្ធសាស្ត្រចែកចាយ ដែលពេញនិយមជាងគេគឺការចែកចាយទៅកាន់ដេប៉ូ ឬឈ្មួញកណ្ដាលឲ្យលក់បន្ត។យុទ្ធសាស្ត្រទីតាំងចែកចាយ ធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឲ្យសាធារណជនបានមើលឃើញពីផលិតផលរបស់យើងបានគ្រប់ទីកន្លែងទាំងអស់។ការធ្វើបែបនេះ គឺជាការសម្រួលដល់អតិថិជនផងដែរ។

P4: Promotion (ការឃោសនាផ្សព្វផ្សាយ)

មធ្យោបាយផ្សាយឃោសនាត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីផ្ដល់ព័ត៌មានឲ្យអតិថិជនគោលដៅបានយល់ និងបង្ហាញផលិតផល និងសេវាកម្ម។ មធ្យោបាយទាំងនោះរួមមាន៖ ការផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម ទំនាក់ទំនងសាធារណៈ ការរៀបចំលក់ និងកម្មវិធីលក់ពិសេស។ ការឃោសនាអាចធ្វើទៅបានតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ អ៊ីនធើណេត ផ្លាកបាណូ កម្មវិធីតាំងពិពណ៌ និងព្រឹត្តិការណ៍ផ្សេងៗ។ ជាពិសេសក្នុងបរិបទបច្ចុប្បន្ននេះ គឺគេផ្តោតយកចិត្តទុកដាក់លើបណ្តាញសង្គមខ្លាំងបំផុត។ ក្រៅពីនេះ ការដែលអតិថិជនបានប្រើប្រាស់ផលិតផលលោកអ្នកហើយពេញចិត្ត រួចណែនាំផ្ទាល់មាត់ទៅដល់អ្នកប្រើប្រាស់ដទៃទៀត ក៏ចាត់ទុកជាការផ្សាយឃោសនាដែរ ហើយថែមទាំងមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ថែមទៀតផង។ ក្រៅពីនេះ ការបញ្ចុះបញ្ចូលរបស់បុគ្គលិកផ្នែកលក់ដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ទំនាក់ទំនងសាធារណៈ។

នៅក្នុង​ចំណុច​ Promotion ​នេះ ត្រូវបាន​អ្នក​ម៉ាឃីតធីង​ប្រើ​យុទ្ធសាស្ត្រ Promotion Mix ដើម្បី​បង្កើន​ការផ្សព្វផ្សាយ​។  ក្នុងនោះមាន ៤ ​ចំណុច​សំខាន់ៗនេះ​រួមមាន៖

• Advertising (​ការផ្សព្វផ្សាយ​ពាណិជ្ជកម្ម ឧ​. វិទ្យុ​, ទូរទស្សន៍​, ផ្ទាំង​ប៉ាណូ​…)
• Personal Selling (​បុគ្គលិក​ផ្នែក​លក់​របស់​អង្គភាព​)
• Sale Promotion (​លក់​បណ្តើរ​ផ្សព្វផ្សាយ​បណ្តើរ គឺ​នៅពេល​ផ្សព្វផ្សាយ​មាន​ទំនិញ​លក់​នៅនឹងកន្លែង​ផ្សព្វផ្សាយ ឧ​. ការតាំង​ពិ​ព័រ​ណ៌​, ប្រគំ​តន្ត្រី​,…)
• Public Relation (​ទំនាក់ទំនង​សាធារណៈ គឺ​អង្គភាព​ផ្តល់​ទៅ​ឲ្យ​សារ​ធារ​ណៈ ឬ​ធ្វើ​កិច្ចការ​ដើម្បី​សាធារណៈ ដូចជា​៖ ធ្វើ​បង់​ឲ្យ​អង្គុយ ជួយ​មន្ទីរពេទ្យ​គន្ធបុប្ផា កាកបាទក្រហម​… ដែល​ជាការ​ឧបត្ថម​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​របស់គេ​)។
• Direct Marketing (​អ្នកលក់​ប្រើ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ផ្ញើ​សារ (SMS) ឬ​ទូរ​សព្ទ​ផ្ទា​ស់​ទៅកាន់​អតិថិ​ជ ឬក៏​សុំ​ជួប​ផ្ទាល់​ដើម្បី​បង្ហាញ​ពី​ទំនិញ និង​សេវាកម្ម​របស់​ពួកគេ​)។
• Internet Marketing (​ផ្សព្វផ្សាយ​តាម​ប្រព័ន្ធ​អ៊ី​ន​ធើ​ណិ​ត​ដូចជា​៖ គេ​ទំព័រ ហ្វេ​ស​ប៊ុ​ក​…) ។

យ៉ាងណាមិញ នៅក្នុង​សៀវភៅ​ជំនាន់​ថ្មីនេះ មាន​ទ្រឹស្តី​ទីផ្សារមួយចំនួន​បាន​បន្ថែម​យុទ្ធសាស្ត្រ​ទីផ្សារ ឬ​គោលការណ៍​ម៉ាឃីតធីង​ ៣ ចំណុច​ទៀត ពោលគឺ​ពី 4Ps ទៅ 7Ps ។ ៣ ចំណុច​ថ្មី​នោះ គឺ​ផ្តោតទៅលើ​ការផ្តល់​សេវាកម្ម​របស់​អ្នកលក់ រួមមាន​៖

People (​ការផ្តល់​សេវាកម្ម​រស់​អ្នកលក់​ល្អ ឬ​មិនល្អ​)

Process (​ដំណើរការ​នៃ​ការផ្តល់​សេវាកម្ម​របស់​អ្នកលក់​លឿន ឬក៏​យឺត​)

Physical Environment (​បរិយាកាស​រូបសាស្ត្រ គឺ​ការតុបតែង​ហាង​ឲ្យ​បាន​ស្អាត ល្អ កន្លែង​មាន​ខ្យល់​បរិសុទ្ធ ឬ​មិនមាន​) ។

សរុបមក យុទ្ធសាស្ត្រទីផ្សារ 4Ps ឬ 7Ps គឺជាយុទ្ធសាស្ត្រទីផ្សារដ៏មានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់អាជីវកម្ម។ តាមរយៈការអនុវត្តន៍នូវយុទ្ធសាស្ត្រមួយនេះ អ្នកនឹងអាចស្គាល់កាន់តែច្បាស់អំពីអាជីវកម្មរបស់អ្នក និងអតិថិជនគោលដៅរបស់អ្នក។ លើសពីនេះទៅទៀត វាក៏អាចជួយអ្នកក្នុងការកំណត់ថាអ្វីដែលដំណើរការ និងអ្វីដែលមានបញ្ហានៅក្នុងការធ្វើអាជីវកម្មទាំងមូលផងដែរ។

អត្ថបទទាក់ទង

ស្វែងយល់ អំពីការវិភាគ PESTLE, ការវិភាគ SWOT និងទ្រឹស្ដី​កម្លាំង​ទាំង​៥​ របស់​លោក​ Porter​