ជីវិត និងស្នាដៃរបស់អ្នកប្រាជ្ញវិទ្យាសាស្រ្ត ស៊ែកហ្គេ អ៊ីវ៉ាណូវិច វ៉ាវីឡូវ (Sergey Ivanovich Vavilov)
ស៊ែកហ្គេ អ៊ីវ៉ាណូវិច វ៉ាវីឡូវ (Sergey Ivanovich Vavilov, 1891-1951) មានកំណើតក្នុងគ្រួសារអ្នករដ្ឋការក្រីក្រម្នាក់។ តាំងពីពេលនៅសិក្សាម៉្លេះ យុវសិស្សនេះចូលចិត្តមុខវិជ្ជាធម្មជាតិវិទ្យាណាស់។ ពេលចូលរៀននៅមហាវិទ្យាល័យ និស្សិតដ៏ពូកែឆ្នើមវ៉ាវីឡូវត្រូវបានអ្នកប្រាជ្ញ ឡេបេឌែហ្វ យកចិត្តទុកដាក់ណែនាំយ៉ាងពិសេស។
វ៉ាវីឡូវបានក្លាយទៅជាអ្នករូបវិទ្យាដ៏ល្បីល្បាញតាំងពីឆ្នាំដំបូងក្រោមរដ្ឋអំណាចសូវៀត។ លោកទទួលបន្ទុកមុខវិជ្ជាពន្លឺវិទ្យា (Optique) នៅក្នុងវិទ្យាស្ថានរូបវិទ្យា។ នៅទីនេះលោកសម្រេចបាននូវស្នាដៃធំៗមានតម្លៃជាច្រើន ទាំងខាងទ្រឹស្ដី ទាំងខាងបច្ចេកទេសពន្លឺ ព្រមទាំងបានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការផ្សព្វផ្សាយវិទ្យាសាស្ត្រ។ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៣២លោកបានក្លាយទៅជាសមាជិកបណ្ឌិតសភាវិទ្យាសាស្ត្រសូវៀត រួចមកទល់ឆ្នាំ១៩៤៥ លោកត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងជាប្រធានវិទ្យាស្ថាន។
អ្នកប្រាជ្ញរូបនេះបានទទួលរង្វាន់ឥស្សរិយយសលេនីន ២លើក ដោយការរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់របស់លោកក្នុងវិស័យវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកទេសការពារសន្តិសុខជាតិ។
បន្ទប់ពិសោធន៍នៅក្នុងផ្ទះបាយ
តាំងពីវ័យនៅសិក្សា វ៉ាវីឡូវបានបង្ហាញឲ្យឃើញនូវចរិតស្រលាញ់ការចង់ចេះចង់ដឹង។ កុមារយើងពេលណាមិនដែលស្កប់ស្កល់នឹងមេរៀនដែលលោកគ្រូពន្យល់ និងការធ្វើពិសោធន៍វិទ្យាសាស្ត្រដែលលោកគ្រូបានណែនាំនៅសាលាឡើយ។ មកដល់ផ្ទះ វ៉ាវីឡូវបានហាត់រៀនដោយខ្លួនឯងក្នុងបន្ទប់ពិសោធន៍មួយ និងតែងជក់ចិត្តក្នុងការអានកាសែត សៀវភៅដែលផ្សព្វផ្សាយពីវិទ្យាសាស្ត្រ។
ថ្ងៃមួយ មិត្តភក្តិមកលេង បានឃើញវ៉ាវីឡូវកំពុងតែមមាញឹកដាំស្លអ្វីមិនដឹងនៅឯចង្ក្រានបាយ ។ ដោយនឹកថាមិត្តភក្តិយើងកំពុងរៀបចំស្រស់ស្រូបអាហារពេលព្រឹក អ្នកទាំងអស់ក៏ទ្រាំនៅអង្គុយចាំ។
តែ ១៥នាទី រួចកន្លះម៉ោងបានកន្លងហួសទៅហើយ នៅតែមិនឃើញវ៉ាវីឡូវចេញមកពីបន្ទប់បាយសោះ។ មិត្តភក្ដិទាំងអស់អន្ទះអន្ទែងក៏នាំគ្នាចូលទៅដល់កន្លែង ទើបឃើញការពិត គឺវ៉ាវីឡូវកំពុងធ្វើការពិសោធន៍ជាមួយកូនដប កូនកែវដែលមានស្រាប់។
អ្នកទាំងអស់គ្នានិយាយថា៖ “លោកអើយ! ពួកយើងស្មានថាឯងកំពុងធ្វើម្ហូបអ្វី ដើម្បីទទួលមិត្តភក្ដិឲ្យឆ្ងាញ់មាត់ម្ដងហើយមើលទៅ!”
វ៉ាវីឡូវសើចញឹមៗ៖ “វាពិតជាឣ៊ីចឹងហើយ! យើងកំពុងធ្វើម្ហូបពិសោធន៍ ការប្រែពណ៌ក្រោមឥទ្ធិពលរបស់កម្ដៅ។”
សត្វអំពិលអំពែកមានប្រយោជន៍អ្វី?
វ៉ាវីឡូវជាអ្នកស្រលាញ់ធម្មជាតិណាស់។ ពេលបានក្លាយទៅជាអ្នកប្រាជ្ញហើយនោះ លោកនៅតែប្រកាន់ទម្លាប់ចូលចិត្តធ្វើការស្រាវជ្រាវដូចកាលពីកុមារភាពដដែល។ ផ្ទះរបស់លោកផ្ទុកពេញដោយអង្កត់ឧសពុកបញ្ចេញពន្លឺ ទ្រុងចិញ្ចឹមសត្វផ្សេងៗ និងអំពិលអំពែកជាដើម ។
សិស្សម្នាក់មកលេង ឃើញដូច្នោះមានការងឿងឆ្ងល់ ក៏សួរថា៖ “ជម្រាបសួរលោកសាស្ត្រាចារ្យ! តើរបស់ទាំងអស់នេះមានអត្ថន័យអ្វីខាងវិទ្យាសាស្ត្រដែរបាទ?”
វ៉ាវីឡូវមិនឆ្លើយតបវិញទេ។ តែមិនយូរប៉ុន្មាន ពេលដែលភ្លើងអគ្គិសនីប្រភេទបញ្ចេញពន្លឺត្រជាក់របស់វ៉ាវីឡូវត្រូវបានរកឃើញ វ៉ាវីឡូវក៏បានជួបសិស្សចាស់នោះវិញ ហើយនិយាយថា៖ “ប្អូនឯងឃើញទេ គោលការណ៍អគ្គិសនីនេះ គឺចាប់ប្រភពពីបណ្ដាពួកសត្វអំពិលអំពែកនោះឯង។”
លក្ខខណ្ឌដើម្បីស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រ
មុនពេលដែលបដិវត្តន៍សម្រេចបានជោគជ័យ ដោយសារលោកប្រឆាំងនឹងគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋមន្ត្រីអប់រំប្រតិកិរិយាក្នុងរដ្ឋាភិបាលស្ដេចត្យារ វ៉ាវីឡូវត្រូវគេបណ្ដេញចេញរួមជាមួយលោកគ្រូរបស់លោកគឺ ឡេបេឌែហ្វ ពីវិទ្យាស្ថានរូបវិទ្យា រួចហើយត្រូវចាប់បញ្ចូលឲ្យចូលបម្រើក្នុងជួរទ័ព។
នៅឯសមរភូមិមុខប៉ែកខាងលិច វ៉ាវីឡូវនៅតែបន្តការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រ។ លោកបានត្រៀមរៀបចំនៅក្នុងលេនដ្ឋានរបស់ខ្លួននូវបន្ទប់ពិសោធន៍មួយខាងវិទ្យុទូរលេខ ដើម្បីស្រាវជ្រាវពីបច្ចេកទេសនេះ។
ដោយចៃដន្យ លោកបានជួបមិត្តភក្ដិម្នាក់រួមវិជ្ជាជីវៈម្នាក់ដែលធ្លាប់ធ្វើការនៅក្នុងមន្ទីរពិសោធន៍ជាមួយគ្នា។ មិត្តរូបនេះបង្ហាញនូវការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ហើយចោទសួរថា៖ “ឯងពូកែមែន! ធ្វើយ៉ាងម៉េចទើបឯងដំណើរការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្របានក្នុងលក្ខខណ្ឌបែបនេះ?”
វ៉ាវីឡូវឆ្លើយតប៖ “ឣ៊ីចឹង ឯងយល់ថាមានតែនៅមូស្គូទេឬទើបស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្របាន? វាមិនមែនដូច្នេះទេ ចង់ស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រ វាទាមទារត្រូវតែមានការជក់ចិត្តប៉ុណ្ណោះ។”
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រជាមនុស្សបែបណា?
ពេលដែលបានក្លាយទៅជាអ្នកដឹកនាំផ្នែករូបវិទ្យានៅមហាវិទ្យាល័យមូស្គូ មានម្ដងនោះ វ៉ាវីឡូវបានប្រគល់ឲ្យសហការីរបស់ខ្លួននូវការងារចាត់តាំងមួយចំនួន។
“ជម្រាបប្រសាសន៍លោកសាស្ត្រាចារ្យ បើតែយ៉ាងហ្នឹង ធ្វើម៉េចខ្ញុំធ្វើការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្របានទៅ?”
វ៉ាវីឡូវឆ្លើយតបវិញយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ថា៖ “ឯងយល់ច្រឡំហើយ! អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រម្នាក់ៗ មិនអាចជាអ្នកដែលមិនដឹងអ្វីសោះពីការងារចាត់តាំងនោះឡើយ។ បើធ្វើការងារចាត់តាំងមិនល្អ នោះយើងមិនបាច់និយាយដល់ការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្របានត្រឹមត្រូវសោះឡើយ។”
វ៉ាវីឡូវក៏ជាមនុស្សម្នាក់ដែលយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងដល់ការងារចាត់តាំងដែរ។ ក្នុងតួនាទីរបស់ខ្លួនជាអ្នកដឹកនាំ លោកបានចំណាយពេលវេលាយ៉ាងច្រើនសម្រាប់ការងារចាត់តាំង ណែនាំសហការី និងសិស្សរបស់ខ្លួន ដូចជា សេហ្វសែនកូ ឆេរ៉ែនកូហ្វហ្វ្រង់…ឲ្យសម្រេចបាននូវស្នាដៃស្រាវជ្រាវរូបវិទ្យាដ៏មានតម្លៃជាច្រើន។
បច្ចុប្បន្ន និងអនាគត
វ៉ាវីឡូវចូលចិត្ត និងសកម្មជាទីបំផុតក្នុងការផ្សព្វផ្សាយវិទ្យាសាស្ត្រ។ លោកជាអ្នកនិពន្ធសៀវភៅផ្សព្វផ្សាយជាច្រើន ដែលបានទទួលរង្វាន់ស្តាលីន។ លោកនៅបានទទួលតួនាទីជាប្រធានសមាគមផ្សព្វផ្សាយវិទ្យាសាស្ត្របច្ចេកទេសទូទាំងសហភាពសូវៀតទៀតផង។
ថ្ងៃមួយ ដោយឃើញវ៉ាវីឡូវចំណាយពេលវេលាដ៏មានតម្លៃទៅក្នុងការចងក្រងសៀវភៅប្រវត្តិវិទ្យាសាស្ត្រ មិត្តម្នាក់បានពោលថា៖ “តើបងឯងអាចបន្ថយខ្លះនូវកិច្ចការធម្មតានេះ ដើម្បីទុកពេលវេលាឲ្យបានកាន់តែច្រើនជាងចំណាយទៅលើការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្របានទេ?”
អ្នកប្រាជ្ញយើងគ្រវីក្បាល៖ “សូម្បីតែបងឯងក៏ពិចារណាយ៉ាងនេះដែរ? វាជាការមិនត្រឹមត្រូវទេ។ ការចូលជ្រៅទៅក្នុងការស្រាវជ្រាវពិសោធន៍ គឺខ្ញុំកំពុងធ្វើការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រសម្រាប់ពេលបច្ចុប្បន្ន។ តែការរួមចំណែកផ្សព្វផ្សាយវិទ្យាសាស្ត្រ គឺកំពុងត្រៀមបម្រុងនូវជួរអ្នកស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រសម្រាប់អនាគត។”
អ្នកអាចសិក្សាស្វែងយល់បន្ថែមអំពីជីវិត និងស្នាដៃរបស់ ស៊ែកហ្គេ អ៊ីវ៉ាណូវិច វ៉ាវីឡូវ ដូចខាងក្រោម៖
សៀវភៅកម្រងជីវិតអ្នកប្រាជ្ញ
Quantum Photonics: Pioneering Advances and Emerging Applications pp 481-542
កម្រងរូបភាពលើហ្គូហ្គលរូបភាព (Google Image)
អត្ថបទទាក់ទង
ជីវិត និងស្នាដៃ ”ទ្រឹស្ដីប្រតិកម្មជាខ្សែសង្វាក់” របស់ នីកូឡាយ សេមេណូហ្វ (Nikolay Semenov)