ប្រវត្តិជីវិត និង​ស្នាដៃ​របស់​ ក្រមង៉ុយ (អ្នក​ភិរម្យ​ភាសា​អ៊ូ ហៅ ​ង៉ុយ)

“កើត​មក​ជា​មនុស្ស  ទាំង​ស្រី​ទាំងប្រុស  មិន​ដែល​ចេះឯង  បើ​ក្រ​ឱ្យ​មាន វិញ្ញាណ​ចេះក្រែង គិត​គ្រប់​កន្លែង កុំដេក​តែក្រ…” ជា​បណ្តាំ​របស់​អ្នក​ប្រាជ្ញ​វោហាសាស្រ្ត​ខែ្មរ​ដែល​បាន​ចងក្រង​នៅ​ក្នុងសៀវភៅ “ក្រមង៉ុយ” តាំងពី​ទសវត្ស​ឆ្នាំ១៩៣០។

គេ​មិន​ដឹង​ពី​ថ្ងៃ​ខែ​កំណើត​របស់​ អ្នក​ភិរម្យ​ភាសា​អ៊ូ ហៅ ​ង៉ុយ ទេ ប៉ុន្តែ​ឯកសារ​បាន​អះអាង​ថា លោក​ប្រសូត​នៅ​ ឆ្នាំ​១៨៦៥ ត្រូវ​នឹង​ពុទ្ធ​សករាជ​២៤០៨ នៅ​ភូមិ​ព្រៃអណ្ដូងស្វាយ ឃុំ​កំបូល ស្រុក​ភ្នំពេញ ​(បច្ចុប្បន្ន​ស្រុក​អង្គស្នួល) ខេត្ត​កណ្ដាល។ លោក​មាន​ឈ្មោះ​ពី​កំណើត​គឺ អ៊ុក អ៊ូ ហៅ​ង៉ុយ។ ​ឯកសារ​ដែល​អាច​ប្រមូល​បាន​ឥឡូវ​នេះ មិន​បាន​បញ្ជាក់​ទេ​ថា លោក​មាន​បងប្អូន​ប៉ុន្មាន​នាក់ គឺ​គ្រាន់តែ​និយាយ​ថា​ លោក​ជា​កូន​ទី​២​ក្នុង​គ្រួសារ​ប៉ុណ្ណោះ ។​ បិតា​របស់​លោក​គឺ​ ចៅពញា​ធម្មធារា មេឃុំ​កំបូល នាម​ អ៊ុក។ រីឯ​មាតា​នាម អៀង ជា​បុត្រី​របស់​ចៅពញា​ ម៉ុក មេឃុំ​ស្ពានថ្ម ស្រុក​ខេត្ត​ជាមួយគ្នា។ មាតា​បិតា​លោក​ត្រូវជា​បងប្អូន​ជីទួតមួយ​នឹង​គ្នា ។​ ជីវិត​ស្នេហា​របស់​កវី​ប្រជាប្រិយ​យើង​ ពុំទាន់​មាន​ឯកសារ​ណា​រៀបរាប់​ទេ យើង​គ្រាន់តែ​ដឹង​ថា​ ក្រោយពី​បាន​ចាក​សិក្ខាបទ​មក​ជា​គ្រហស្ថ​ លោក​មាន​ភរិយា​ឈ្មោះ អ៊ិន និង​មាន​កូន​សុទ្ធតែ​ប្រុស​ចំនួន​ ៦​រូប ​រួមមាន​ឈ្មោះ ដួង ​ចេង ​ចា​ ​ចិន​ ​ចុង​ និង ​ចេវ

តាម​ការបញ្ជាក់​របស់​លោក យី ធន់ ក្នុង​ចំណោម​កូន​លោក​ទាំង​៦​រូប មាន​កូន​ទី​៥ ដែល​មាន​ទេព្យកោសល្យ​ខាង​សំនួន​វោហារ ហើយ​ក៏​ល្បីល្បាញ​ផង​ដែរ​ក្នុង​ឈ្មោះ​ថា​ «អាចារ្យ​ចុង»។ តាម​ព័ត៌មាន​ខ្លះ​ទៀត​និយាយ​ថា លោក​ អ៊ុក អ៊ូ មាន​ចៅ​ម្នាក់​ទៀត​ដែរ ដែល​មាន​វោហារ​ល្បី​ខាង​ច្រៀង​អាយ៉ៃ ហើយ​មាន​រូបរាង​ស្គម​ស្ដើង​ដែល​គេ​ធ្លាប់​ឮ​ឈ្មោះ​ថា​ «នាយ​ស្លឹក» ។ នៅ​ពេល​ច្រៀង​អាយ៉ៃ នាយ​ស្លឹក​តែង​ឧទ្ទេស​នាម​ខ្លួន​គាត់​ថា​ «ស្រុក​ខ្ញុំ​នៅ​ខាងលិច​ពោធិចិនតុង កូន​អាចារ្យ​ចុង ចៅ​អាចារ្យ​ង៉ុយ»។​ អាចារ្យ​ចុង បាន​ទទួល​អនិច្ចកម្ម​ក្នុង​គុក​នយោបាយ​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៥៥ ពេល​បោះឆ្នោត​គណបក្ស​ប្រជាធិតេយ្យ​ប្រកួត​ប្រជែង​និង​បក្ស​សង្គមរាស្ត្រនិយម។

ក្នុង​ការ​រស់នៅ​ជា​កសិករ តា​ង៉ុ​យ​មាន​ប្រជាប្រិយភាព​ខ្លាំង​ខាង​វោហារ និង​ល្បិច​លើក​កំណាព្យ​ភ្លាមៗ ច្រៀង​ឡើង និង​សំនៀង​សាដៀវ​យ៉ាង​ពីរោះ ព្រមទាំង​ចំណេះ​ខាង​ធម៌អាថ៌​យ៉ាង​ខ្ពង់ខ្ពស់ ដែល​ធ្វើ​ឧ្យ​កសិករ​ឯ​ទៀត​រាប់អាន​ស្រឡាញ់​ទុក​លោក​ជា​អ្នកប្រាជ្ញ​ក្នុង​ភូមិ​ស្រុក ហើយ​អ្នកស្រុក​ហៅ​លោ​កថា «ភិរម្យ ង៉ុយ»។ បន្ទាប់​មក​ រដ្ឋអំណាច​បាន​តាំង​លោក​ជា «ក្រម» គឺជា​ភារៈ​ជន ដែល​ធ្វើ​ទំនាក់ទំនង​ទាក់ទង​រវាង​រដ្ឋបាល និង​ប្រជាជន​ក្នុង​ឃុំ។

ពេល​រដូវរំហើយ ក្រោយពី​កិច្ចការ​ច្រូតកាត់​ អ្នក​ប្រាជ្ញ​អក្សរសាស្ត្រ​ខ្មែរ​ក្រម​ង៉ុយ តែងតែ​ទេសនា​ប្រៀន​ប្រដៅ ច្រៀង​កំណាព្យ​បន្ទរ​ដោយ​សំនៀង​សាដៀវ​ដ៏​គ្រលួច​ពី​ភូមិ​មួយ​ទៅ​ភូមិ​មួយ ដោយ​យំ​ស្រណោះ​អាណិត​ខ្មែរ​គ្នាឯង ពី​ភាព​ខ្សត់ខ្សោយ ក្រីក្រ ល្ងង់ខ្លៅ ឈ្លោះ​គ្នាឯង​បែកបាក់​សាមគ្គី ។ល។ ផ្ទុយ​នឹង​ទម្ងន់​ពន្ធដារ​នៃ​រដ្ឋអំណាច​បារាំង ភាព​រហ័សរហួន ​ឆ្លាត​ ការ​កេងបន្លំ​ពី​សំណាក់​ជនបរទេស មាន​ចិន យួន ជាដើម ស្នូរ​ល្បីល្បាញ​ពី​កវី​សិល្បករ​នេះ លេចឮ​ដល់​ទីក្រុង ហើយ​សម្តេច​ចក្រី​បាន​ហៅ​ឲ្យ​ទៅ​ច្រៀង​ថ្វាយ​ ព្រះបាទ​ស៊ីសុវត្ថិ​ពេញ​ព្រះទ័យ​បាន​ប្រទាន​រង្វាន់​ជាប្រាក់កាស និង​គោរមងារ​ជា «ព្រះ​ភិរម្យ​ភាសា»។

អ្នក​ភិរម្យ​ភាសា​អ៊ូ​ហៅ​ង៉ុយ (ក្រម​ង៉ុយ) ​គឺជា​គោរមងារ​មួយ​ដែល​ហ្លួង​ ស៊ីសុវត្ថិ ប្រទាន​ឲ្យ​កវី​អ៊ុក អ៊ូ ហៅ ​ង៉ុយ អ្នក​ដែល​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​កូន​ខ្មែរ​បាន​រស់​នៅ​ក្នុង​ការ​ប្រៀន​ប្រដៅ​បែប​ប្រជាប្រិយ​ដោយ​ការរួម​បញ្ចូល​រវាង​ពុទ្ធោវាទ ជា​មួយ​បរិស្ថាន​សង្គមកិច្ច​កម្ពុជា​នា​សម័យ​កាល​ថ្មី​មួយ: ​ប្រជាជន​កម្ពុជា​បាត់បង់​សេរីភាព និង​ឥស្សរភាព​ជា​ម្ចាស់​ប្រទេស ដោយ​ពួក​អាណានិគម​បារាំង​បាន​ចាប់​បង្ខំ​ដាក់​នឹម​ត្រួតត្រា ។​ ជាមួយនឹង​គោរមងារ​នេះ អ្នកមុខ​អ្នកការ​ទាំង​ឡាយ​តែង​ហៅ​លោក​ថា​ អ្នក​ភិរម្យ​ភាសា​អ៊ូ ហៅ​ង៉ុយ​ ព្រោះ​ដើម្បី​កុំ​ឲ្យ​ច្រឡំ​នឹង​នាយ​ក្រុមវាំង​ម្នាក់​នា​សម័យ​នោះ​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ អ៊ូ ដែរ ។ ក៏​ប៉ុន្តែ ឈ្មោះ​ខ្លី​ដែល​អ្នកស្រុក​ចូលចិត្ត​ហៅ​ហើយ​ដែល​បន្ត​ស្ថិតស្ថេរ​មក​ទល់​ពេល​នេះ​គឺ​ឈ្មោះ ​ក្រម​ង៉ុយ ។​

អ្នកភិរម្យ​ភាសា​អ៊ូ បាន​ទទួល​អនិច្ចកម្ម នៅ​ថ្ងៃ​សុក្រ ៦​កើត ខែ​មិគសិរ ព.ស ២៤៧៩ គ.ស ១៩៣៦ ក្នុង​ជន្មាយុ​៧១​ឆ្នាំដោយ​ជំងឺ​ទល់​លាមក។​

ការសិក្សា និង​ស្នាដៃ

កុមារ​ង៉ុយ​បាន​ចូលរៀន​លេខ​នព្ធន្ត អក្សរសាស្ត្រ​នៅ​វត្ត​អង្គបឹងចក ភូមិ​បែកស្គរ ឃុំ​បែកចាន ដែលជា​ស្រុកកំណើត​របស់​លោក។​ គាត់​ជា​ក្មេង​ឧស្សាហ៍​រៀនសូត្រ បាន​បួស​ជា​សាមណេរ ចេះ​ធម៌អាថ៌​ជ្រៅជ្រះ ហើយ​កាល​ពេញ​វ័យ​២១​ឆ្នាំ​ សាមណេរ​ក៏​បំពេញ​ឧបសម្បទា​ជា​ភិក្ខុ ដែល​បាន​សិក្សា​ធម៌អាថ៌ ស្វះស្វែង​រៀន​ប្រែ​ព្រះ​ត្រ័យបិដក​ដំបូង ក្នុង​សំណាក់​លោកគ្រូ​អាចារ្យ​ទិត្យ​ គង់​វត្ត​បឹងចក ភូមិ​បែកស្គរ ឃុំ​បែកចាន ស្រុក​ភ្នំពេញ ខេត្ត​កណ្តាល។ បន្ទាប់​ពី​ប្រែ​ព្រះ​ត្រ័យបិដក ភិក្ខុ ង៉ុយ ស្វែង​រៀន​វិបស្សនាកម្មដ្ឋាន ក្នុង​សំណាក់​ព្រះ​អាចារ្យ​ជាច្រើន​កន្លែង​ទៀត។

បន្ទាប់​ពី​បួស​ជា​សាមណេរ​ (បួស​នេន) ​បាន​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ លោក​បាន​សឹក ​(លា​ចាក​សិក្ខាបទ)​ ទៅ​បំរើ​មាតា​បិតា ហើយ​បាន​ធ្វើ​ជា​ស្មៀន​របស់​ឪពុក​លោក​ក្នុង​ការ​ដើរ​ហូត​ពន្ធស្រូវ​អាជ្ញា​ហ្លួង។​ ​នៅ​អាយុ ២១​ឆ្នាំ លោក​បាន​បួស​ម្ដង​ទៀត​ ​ដោយ​បំពេញ​ឧបសម្បទា​ជា​ភិក្ខុ​ (បួស​ភឹក)​ នៅក្នុង​វត្ត​ដដែល​ដោយ​មាន​ព្រះ​ឧបជ្ឈាយ៍​នាម​សាស់ លោកគ្រូ​សូត្រស្តាំ​នាម​ជ្រូក ជា​កម្មវាចា លោកគ្រូ​សូត្រឆ្វេង​នាម​អ៊ុង ជា​អនុស្សាវន។ សូម​បញ្ជាក់​ថា ក្នុង​ការ​បំពេញ​ឧបសម្បទា​ជា​ភិក្ខុ ព្រះនាម​គ្រូឧបជ្ឈាយ៍​ដែល​បំបួស​មាន​សារៈសំខាន់​ណាស់​សម្រាប់​ព្រះសង្ឃ​ពុទ្ធសាសនា​ក្នុងការ​ឧទ្ទិស​រំលឹក​មួយ​ជីវិត។​ ​ភិក្ខុ អ៊ូ បាន​រៀនសូត្រ​ធម៌អាថ៌ និង​រៀន​ប្រែ​ព្រះ​ត្រ័យបិដក​ (ពី​បាលី​មក​ភាសា​ខ្មែរ)​ ដំបូង​ក្នុង​សំណាក់​លោក​គ្រូ​អាចារ្យ​ទិត្យ នៅ​វត្ត​ខាងលើ។​

បន្ទាប់​មក​លោក​បាន​ស្វែងរក​រៀន​វិបស្សនាកម្មដ្ឋាន ក្នុង​សំណាក់​លោក​អាចារ្យ​ជា​ច្រើន​កន្លែង ។ លោក​បាន​គង់​ក្នុង​ផ្នួស​៥​ឆ្នាំ លុះ​ចេះដឹង​ល្មម​ប្រើ​ការ​បាន​ហើយ លោក​ក៏​លាចាក​សិក្ខាបទ​មក​ប្រែ​ជីវភាព​ជា​គ្រហស្ថ​វិញ ដោយ​បន្ត​ជួយ​ធ្វើការ​ឪពុក​ក្នុង​នាម​ជា​ក្រមការ​ផង ជា​ស្មៀន​ផង ។ ដល់​ពេល​ស្រុក​ភ័ន្តប្រែ លោក​លាឈប់​លែង​ធ្វើការ​រាជការ​ ហើយ​មក​រស់នៅ​ជា​កសិករ​ធម្មតា ។​ ​គឺ​ចាប់ពី​ពេល​នោះ​ហើយ ដែល​លោក​បាន​ប្រើ​ទេព្យកោសល្យ​គ្មាន​ពីរ​របស់​លោក​ច្រៀង ឬ​ទេសនា​ពី​ភូមិ​មួយ​ទៅ​ភូមិ​មួយ ក្នុង​ពិធី​បុណ្យទាន​នា​រដូវ​រំហើយ ស្រឡះដៃ​ពី​ការងារ​ស្រែចម្ការ។ ​ការ​ច្រៀង ឬ​ទេសនា​នោះ​មិន​កំណត់​ថ្លៃ​ទេ ប៉ុន្តែ​អ្នកស្រុក​តែង​ប្រមែប្រមូល​ស្រូវ​អង្គរ​ជូន​លោក​តាម​សទ្ធា។​

ការ​រៀនសូត្រ​របស់​កវី​យើង​មិន​ចប់​ទេ ពោល​គឺ​រៀង​រាល់​ពេល​ធ្វើដំណើរ​កាត់​ភ្នំពេញ លោក​តែង​ឈប់​សំចត​នៅ​វត្តឧណ្ណាលោម ជជែក​ពិគ្រោះ​រៀនសូត្រ​ជាមួយ​ភិក្ខុសង្ឃ​នៅ​ទីនោះ អំពី​បញ្ហា​ផ្សេងៗ​ទាក់ទង​នឹង​ពុទ្ធ​សាសនា ។​ ដំណើរ​ត្រាច់ចរ ច្រៀង​ទេសនា​របស់​លោក​អ៊ុក អ៊ូ បាន​ល្បី​ដល់​ព្រះមហាក្សត្រ ហើយ​ព្រះបាទ​ស៊ីសុវត្ថិ ដែល​គ្រងរាជ្យ​ជំនាន់​នោះ ក៏​ត្រាស់​បង្គាប់​ឲ្យ​ចូល​គាល់ និង​ច្រៀង​ថ្វាយ​រហូត​លោក​បាន​ទទួល​គោរមងារ «ភិរម្យ​ភាសា» ​ជាប់​រៀង​មក។​

ដូច​ដែល​បាន​រៀបរាប់​ខាងលើ អ្នក​ភិរម្យ​ភាសា​អ៊ូ ហៅ​ង៉ុយ មិន​បាន​សរសេរ​កំណាព្យ​ដែល​លោក​ស្មូត​ច្រៀង​នោះ​ដោយ​ខ្លួនឯង​ទេ ហេតុនេះ​ហើយ​ទើប​ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ​អញ្ជើញ​លោក​មក​ច្រៀង​យឺតៗ ហើយ​កត់ត្រា​ទុក។ ស្នាដៃ​របស់​ក្រម​ង៉ុយ ដែល​គេ​រក​ឃើញ​រហូត​មក​ដល់​សព្វថ្ងៃ​នេះ រួមមាន ៖

  1. ច្បាប់​ល្បើកថ្មី (ជា​បទ​កាកគតិ ឆ្នាំ​១៩២២)
  2. ច្បាប់កេរកាលថ្មី (ជា​បទ​ព្រហ្មគីតិ ឆ្នាំ​១៩២២)
  3. សេចក្ដី​រំលឹក​ដាស់តឿន (ជា​បទ​ពាក្យ​៧ ឆ្នាំ​១៩៣១)
  4. ពាក្យកាព្យ​ប្រដៅ​ជន​ប្រុស​ស្រី (ជា​បទ​ពាក្យ​៧ មិន​ដឹង​កាលបរិច្ឆេទ អាច​ក្នុង​ឆ្នាំ​១៩៣៥)
  5. បណ្ដាំក្រមង៉ុយ (ជា​បទ​ព្រហ្មគីតិ​ ក្នុង​រវាង​ឆ្នាំ​១៩៣៥)

បើតាម​លោក យី ធន់​ដដែល បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា នៅ​មាន​ស្នាដៃ​ផ្សេង​ទៀត​របស់​ក្រម​ង៉ុយ ដែល​គេ​រក​មិន​ឃើញ​ឯកសារ​សរសេរ ប៉ុន្តែ​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​មុនៗ​បាន​ចាត់​ទុក​ថា​ជា​ស្នាដៃ​របស់​លោក​ដែរ គឺ​ចម្រៀង​ស្ដីពី “ការ​ប្រែប្រួល​នៃ​ស្រុកទេស កតញ្ញូ​កតវេទី ត្រៃលក្ខណ៍ ចម្រៀង​ស្រី-ប្រុស”។​

កិត្តិសព្ទ​លោកតា​ក្រម​ង៉ុយ

ក្រម​ង៉ុយ​ គឺជា​កវី​ម្នាក់​ដែល​មិន​សរសេរ​នូវ​កំណាព្យ​កាព្យឃ្លោង​ដែល​លោក​ច្រៀង​នោះ​ឡើយ។ ស្នាដៃ​របស់​លោក​ដែល​គង់វង្ស​មក​ដល់​សព្វថ្ងៃ​នេះ​កើត​មាន​ឡើង​ដោយ​ការ​អញ្ជើញ​លោក​ទៅ​ច្រៀង​នៅ​វិទ្យាស្ថាន​ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ​នៅ​ភ្នំពេញ ហើយ​ធ្វើ​ការ​កត់ត្រា​ទុក។​

លោក ប៉ែន ជីវ (ស្លាប់​ឆ្នាំ​១៩៧៧ ជំនាន់​ខ្មែរក្រហម) ធ្លាប់​បាន​អះអាង​ថា លោក​បាន​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ក្រុម​ស្មៀន​វ័យក្មេង ដែល​មាន​ភារៈ​ជួយ​កត់ត្រា​ចម្រៀង​កំណាព្យ​របស់​ក្រម​ង៉ុយ តាម​ការ​រៀបចំ​របស់​លោកស្រី​ ស៊ុយហ្សាន​ កាប៉ឺឡែស (Suzanne Karpeles) ដែល​ជា​នាយិកា​វិទ្យាស្ថាន​ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ​នា​សម័យ​នោះ។ ឯកសារ​របស់​លោក​ យី ធន់ ដែល​ត្រូវ​បាន​បោះពុម្ពផ្សាយ​ដោយ​សាលា​ក្រុង​ភ្នំពេញ​មាន​ចំណងជើង​ថា​ «អ្នក​ភិរម្យ​ភាសា​អ៊ូ ហៅ​ង៉ុយ» ​នា​ឆ្នាំ​២០០៨ ក៏​បាន​បញ្ជាក់ថា លោក សឺដេស បាន​នាំ​ឲ្យ​អ្នក​ភិរម្យ​ភាសា​ទៅ​ជួប​លោក​ស្រី កាប៉ឺឡែស ហើយ​ពេល​ច្រៀង​កត់ត្រា​ចប់ លោកស្រី​ជនជាតិ​បារាំង​រូប​នោះ បាន​ផ្ដល់​ប្រាក់​១​រៀល​ជូន​លោក​កវី​យើង ដើម្បី​ជា​និមិត្តរូប​នៃ​ការ​ស្រឡាញ់​វប្បធម៌​អរិយធម៌​ខ្មែរ។ ក្រោយ​មក​ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ​បាន​ចាត់ចែង​ចងក្រង​ចម្រៀង​កំណាព្យ​នោះ​ជា​សៀវភៅ​បោះពុម្ព​ចំនួន​៤​ច្បាប់ ដែល​បន្ទាប់​មក​ទៀត​បញ្ចូល​គ្នា​ធ្វើ​ជាមួយ​ច្បាប់​វិញ។​

ការ​ពិត​ទៅ​ ភាព​ល្បីល្បាញ​របស់​លោក​ អ៊ុក អ៊ូ មិនមែន​គ្រាន់តែ​ស្ថិត​នៅ​ត្រង់​ជើង​កាព្យ​ពីរោះ ពោរពេញ​ទៅ​ដោយ​ខ្លឹមសារ​ជ្រាលជ្រៅ​នោះទេ ប៉ុន្តែ​លោក​ថែមទាំង​មាន​ទេព្យកោសល្យ​ក្នុង​ការ​ដេញចាប៉ី​ខ្សែ​មួយ ឬ​សាយដៀវ​ ថែម​ទៀត​ផង ។ ពេល​លោក​សូត្រ​កំណាព្យ លោក​តែង​ដេញ​ចាប៉ី​ខ្សែ​មួយ​កំដរ ដែល​បន្ថែម​នូវ​ការ​ទាក់ចិត្ត​យ៉ាង​អស្ចារ្យ ។​ ​ក្នុងពេល​ដែល​លោក​ច្របល់​គ្រប់​ទិស​ច្រៀង​ទូន្មាន​មនុស្ស​ផងទាំងពួង លោក​តែង​មាន​បង្វិច និង​ឈើច្រត់​កាន់​តាម​ខ្លួន​ជាប់​ជានិច្ច ។ យើង​អាច​ស្រមៃ​អំពី​រូបរាង​របស់​ក្រុម​ង៉ុយ​ គឺ​បុរស​ម្នាក់​មាឌធំ ដុះ​ក្បាលពោះ កាត់​សក់​ជ្រង​ខ្លី ទុក​ពុកមាត់​ខាងលើ និយម​ស្លៀក​សំពត់​ចងក្បិន ពាក់​អាវកត្រង់​ឡេវ​ធំ ពាក់​ស្បែកជើង​ផ្ទាត់ និង​មួក​សម្បុក។ គឺ​រូបរាង​នេះហើយ ដែល​សិល្បៈករ​ចម្លាក់​បាន​ឆ្លាក់​ឡើង​ដាក់​តម្កល់​នៅ​បូជនីយដ្ឋាន​អ្នកភិរម្យ​ភាសា​អ៊ូ ហៅ​ង៉ុយ នា​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​សព្វថ្ងៃ​នេះ។​

បើ​តាម​ការ​ចងក្រង​របស់​លោក​ យី ធន់ បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ចាប៉ី​ខ្សែ​មួយ​របស់​ក្រុម​ង៉ុយ អាច​ដោះ​ចេញ​ពី​គ្នា​ហើយ​ដំឡើង​បាន​ភ្លាមៗ​កាលណា​គាត់​ត្រូវ​ការ​ប្រើ។ ឃ្លោក​នៃ​ចាប៉ី​ខ្សែ​មួយ​ ឬ​សាយដៀវ​នោះ​លោក​ដាក់​ក្នុង​បង្វិច ហើយ​ឈើច្រត់​ត្រូវ​បាន​លោក​យក​មក​ធ្វើ​ជា​ដង រួច​ដាក់​ខ្សែ កើត​ជា​ឧបករណ៍​ចាប៉ី​ខ្សែ​មួយ​ប្រគុំ​បាន​ភ្លាម។​

កិត្តិសព្ទ​នៅ​ក្រៅប្រទេស​

កេ្តរិ៍​ឈ្មោះ​របស់​ក្រម​ង៉ុយ បាន​សាយភាយ​រហូត​ដល់​ស្រុក​សៀម ។ ស្ដេច​សៀម​បាន​ធ្វើ​រាជសារ​មក​សុំ​អញ្ជើញ​អ្នក​ភិរម្យ​ភាសា​អ៊ូ ទៅ​ច្រៀង​ថ្វាយ​ឯ​ស្រុក​បាងកក។ លោក​ក្រម​ង៉ុយ បាន​ធ្វើដំណើរ​ទៅ​នៅ​ស្រុក​សៀម​អស់​រយៈពេល​៣​ខែ ហើយ​បាន​ទទួល​ការ​រាប់អាន​ពី​សំណាក់​ព្រះមហាក្សត្រ និង​មន្ត្រី​សៀម។ ពេល​នោះ​ស្ដេច​សៀម​បាន​ប្រទាន​ងារ​ជា​ភិរម្យ​ភាសា​ «ផៃ​រ៉ោះ​លឿ​កឺន» ​និង​ប្រទាន​​ឡេវអាវ​ប្រាក់​ឌួង ព្រមទាំង​ប្រាក់​ និង​វត្ថុ​ផ្សេងៗ​ទៀត​ជាច្រើន។

តាម​ការ​រៀបរាប់​ឯកសារ​ទាំងឡាយ​មិន​បាន​បញ្ជាក់​ទេ​ថា ការ​អញ្ជើញ​ទៅ​កាន់​ស្រុក​សៀម​នោះ​កើតឡើង​នៅ​ពេល​ណានោះទេ។

“កុំឆ្មើង​អាង​បុណ្យ ស្រដី​ឲ្យទន់ ពោល​ពាក្យ​ពិរោះ ខ្លួន​អ្នក​នឹងថ្កើង និង​ឡើង​សក្តិយស កុំឆ្លៀត​នាំ​ឈ្លោះ ញុះញង់​អ្នកធំ ។  កុំដៀល​អ្នកស្រែ ត្រកូល​ឯងខែ្មរ កុំ​ប្រែក្រឡាស់ ក្រឡេក​ឃើញ​គុណ ទន់​ខ្លួន​សំពះ កុំធ្វើ​អ្នកណាស់ កុំត្មះ​អ្នកក្រ…” នេះ​ជា​សម្រង់​វគ្គខ្លី​មួយ​របស់​បណ្តាំ​ក្រមង៉ុយ។

សៀវភៅ បណ្តាំក្រមង៉ុយ របស់វិទ្យាស្ថានពុទ្ខិសាសនបណ្ទិត ឆ្នាំ១៩៧២

សៀវភៅ ក្រមង៉ុយ  រៀបរៀង​បោះពុម្ពផ្សាយ​ឡើងវិញ ដោយ លោក ពុយ គា ឆ្នាំ២០១៦

សៀវភៅ អក្សរសិល្ប៍​ខ្មែរ​សតវត្ស​ទី២០

លោកអ្នកអាចស្វែងរកសៀវភៅទាំងនេះនៅក្នុងគ្រុបតេឡេក្រាម បណ្ណាល័យអ្នក

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *