តើការតានតឹងចិត្តគឺជាអ្វី?
ការតានតឹងចិត្ត គឺជាការប្រែប្រួល ឬប្រតិកម្មនៃអារម្មណ៍ដែលកើតមាននៅពេលបុគ្គលជួបប្រទះហេតុការណ៍ ឬក៏បញ្ហាលំបាកផ្សេងៗក្នុងជីវិតរស់នៅដែលត្រូវប្រឈមមុខដោះស្រាយ។ ព្រឹត្តិការណ៍ជីវិត បណ្ដាលឲ្យមនុស្សមានភាពតានតឹងផ្លូវចិត្ត។ មនុស្សមានប្រតិកម្មផ្សេងៗពីគ្នា ទៅនឹងព្រឹត្តិការណ៍ជីវិតដូចគ្នា ហើយមនុស្សខ្លះទទួលរងការឈឺចាប់ផ្លូវចិត្តច្រើនជាងអ្នកដទៃ។
ចិត្តគឺជាការជួបពិសោធន៍អត្តនោម័តផ្ទាល់ខ្លួននៃបុគ្គលម្នាក់ៗចំពោះអ្វីមួយដែលតែងតែប្រែប្រួលជានិច្ចពីខណៈពេលមួយទៅខណៈពេលមួយទៀត។
ទស្សនៈនៃ “ចិត្ត” គឺពិបាកយល់ ហើយនៅក្នុងភាសាផ្សេងៗគេយល់ឃើញផ្សេងៗគ្នាផងដែរ។ ពាក្យថាចិត្តនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ជាភាសាសំស្រ្កឹតគឺចិត្តៈ (ចិតតាក់) ហើយពាក្យនេះមានអត្ថន័យទូលំទូលាយច្រើនបែបច្រើនយ៉ាងណាស់។ វារាប់បញ្ចូលទាំងចក្វាយតនៈផង ទាំងពាក្យសំដីផង ទាំងទស្សនៈអរូបីផង ទាំងអារម្មណ៍ផង ទាំងអារម្មណ៍នៃសេចក្តីសុខ និងអារម្មណ៍នៃសេចក្តីទុក្ខផង ទាំងការយកចិត្តទុកដាក់ផង ទាំងការភាវនា និងទាំងបញ្ញាផងដែរ ហើយក៏នៅមានច្រើនទៀតដែរ។ នៅពេលណាដែលព្រះពុទ្ធសាសនានិយាយអំពីចិត្ត នោះគឺគេសំដៅទៅលើរាល់ប្រភេទនៃសកម្មភាពផ្លូវចិត្តទាំងនោះ។
បុព្វហេតានសការតានតឹងចិត្ត
មូលហេតុនៃភាពតានតឹងផ្លូវចិត្តរបស់មនុស្ស មានពីរ គឺមូលហេតុខាងក្រៅ និងខាងក្នុង។ មូលហេតុខាងក្រៅនៃភាពតានតឹងផ្លូវចិត្ត បណ្ដាលមកពីបញ្ហាទាក់ទងនឹងសង្គម ការធ្វើទំនាក់ទំនង ការងារ សង្គមបរិយាកាស និងជំងឺផ្លូវកាយជាដើម។ មូលហេតុខាងក្នុង បណ្ដាលមកពីវិធីគិតរបស់បុគ្គល និងមានអារម្មណ៍ដូចជា ការទិតៀនខ្លួនឯង ភាពមិនច្បាស់លាស់ ឬព្រួយបារម្ភមានគំនិតអវិជ្ជមាន សុក្រិតនិយម ការឲ្យតម្លៃខ្លួនឯងទាប។
ក្នុងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ ជាទូទៅយើងតែងតែជួបប្រទះបញ្ហាជាច្រើនដែលជាបុព្វហេតុធ្វើឲ្យយើងតានតឹងចិត្តដូចជា ទំនាស់ក្នុងគ្រួសារ ជីវភាពក្រលំបាក បន្ទុកការងារច្រើនហួសពេក ការមិនយល់ចិត្តគ្នាការមិនចុះសម្រុងក្នុងការងារ ការបំពេញការងារពុំបានជោគជ័យ ការគិតព្រួយចំពោះហេតុការណ៍ក្នុងអនាគត និងជំងឺរ៉ាំរ៉ៃប្រចាំកាយជាដើម។
ចំពោះយុវជនដែលកំពុងតែស្ថិតក្នុងវ័យសិក្សា ជាទូទៅ គេអាចមានអារម្មណ៍តានតឹងនៅពេលជិតប្រឡង កំពុងប្រឡង ដឹងថាប្រឡងធ្លាក់ ពេលមិនចុះសម្រុងជាមួយមិត្តភក្តិ ជាមួយគូស្នេហ៍ ជាមួយគ្រួសារ ពេលទទួលការស្ដីបន្ទោសពីអាណាព្យាបាល ឬពីគ្រូប្រចាំថ្នាក់ ពេលឪពុកម្ដាយ ឬបងប្អូនឈ្លោះទាស់ទែងបែកបាក់គ្នា ពេលឪពុកម្ដាយ អាណាព្យាបាល ឬសមាជិកក្នុងគ្រួសារសេពគ្រឿងញៀនរហូតបាត់ ហើយបាត់បង់ស្មារតី ហើយបង្កបញ្ហាអវិជ្ជមានផ្សេងៗក្នុងគ្រួសារ ពេលស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពទីទាល់ក្រ ខ្វះខាតប្រាក់កាសក្នុងការរៀនសូត្រ ភាពអត់ការងារធ្វើរួមនឹងបញ្ហាផ្សេងៗជាច្រើនទៀត។
អាការៈនៅពេលមានការតានតឹងចិត្ត
- អាការៈផ្នែកអារម្មណ៍ និងចិត្ត៖ នៅក្នុងពេលដែលយើងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាស្មុគស្មាញដែលបង្កឲ្យមានការតានតឹងចិត្ត អារម្មណ៍របស់យើងមានការប្រែប្រួលដែលងាយនឹងធ្វើឲ្យយើងមួម៉ៅ ឆេវឆាវ ឆាប់ខឹងច្រឡោត នឿយណាយធុញថប់ក្នុងអារម្មណ៍ ភ្លេចភ្លាំងច្រើន ខ្វល់ខ្វាយគិតព្រួយច្រើន ពិបាកផ្ទង់អារម្មណ៍ក្នុងការបំពេញការងារស្រងូតស្រងាត់។ អាការៈឆាប់ខឹងច្រឡោតជារឿយៗជំរុញឲ្យអ្នកតានតឹងចិត្តបង្កើតអំពើហិង្សា។
- អាការៈផ្នែករាងកាយ៖ អស់កម្លាំង ឈឺក្បាល ចុករោយសាច់ដុំ បរិភោគអាហារមិនបាន ទទួលទានដំណេកមិនលក់ ណែនទ្រូង ដង្ហើមផុតៗ ឆ្អល់ពោះ គ្មានអារម្មណ៍ផ្នែកផ្លូវភេទ ចំពោះស្ត្រីអាចមានរដូវពុំទៀងទាត់។
- អាការៈនៃអាកប្បកិរិយា៖ រសាប់រសល់ មិនរួសរាយរាក់ទាក់ អសកម្មក្នុងការបំពេញការងារផ្សេងៗ ងាយមានទំនាស់ជាមួយគេឯង។ បុគ្គលខ្លះគិតខុសក៏យកបារី ស្រា គ្រឿងញៀនផ្សេងៗធ្វើជាមធ្យោបាយបំបាត់ភាពតានតឹង។
មធ្យោបាយបំបាត់ការតានតឹងចិត្ត
នៅពេលដែលយើងមានអារម្មណ៍តានតឹង និងស្មុគស្មាញក្នុងចិត្ត យើងត្រូវខិតខំពង្រឹងផ្លូវចិត្តរបស់យើងឲ្យបានរឹងមាំជាប្រចាំ ហើយគប្បីរកវិធីដោះស្រាយ ដើម្បីឲ្យការរស់នៅរបស់យើងប្រកបដោយស្ថានភាពល្អប្រសើរ។ មធ្យោបាយបំបាត់ការតានតឹងផ្លូវចិត្តមានច្រើនបែបយ៉ាងប៉ុន្តែយើងអាចអនុវត្តវិធីងាយៗមួយចំនួនដូចជា
- រកវិធីដោះស្រាយល្អៗ បណ្ដុះគំនិតសុទិដ្ឋិនិយមប្រកបដោយទស្សនវិជ្ជមាន ព្រមទាំងមានក្ដីសង្ឃឹមជានិច្ចចំពោះអនាគត។
- ទទួលទានអាហារឲ្យទៀងទាត់ពេលវេលា សម្រាកឲ្យគ្រាប់គ្រាន់ និងធ្វើកិច្ចការកម្សាន្តសប្បាយផ្សេងៗដែលយើងចូលចិត្តដូចជា ការថែសួន ថែច្បារដំណាំ ថែសត្វចិញ្ចឹម ឬធ្វើកិច្ចការផ្ទះផ្សេងៗ ។ល។
- ជួបសំណេះសំណាលជាមួយមិត្តភក្ដិ ឬអ្នកដែលជិតស្និតបំផុត ដើម្បីនិយាយពីអារម្មណ៍មួហ្មងទាំងអស់ប្រាប់គ្នាទៅវិញទៅមក។
- ពិគ្រោះបញ្ហាជាមួយអ្នកដែលយើងទុកចិត្តនិងរាប់អានបំផុត ដើម្បីឲ្យគេជួយផ្ដល់កម្លាំងចិត្តក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាដែលយើងជួបប្រទះ។
- ស្ដាប់ឱវាទចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ ឬព្រះសង្ឃ។
- លេងកីឡា ស្ដាប់ភ្លេង ទស្សនាភាពយន្ត រឿងកំប្លែង ការប្រគំតន្ត្រី ដើរកម្សាន្តលំហែកាយ ឬចូលរួមការងារសង្គមផ្សេងៗ។
- សម្រាកមួយរយៈពីការសិក្សា ឬការងារ ហើយចាប់ផ្ដើមឡើងវិញ។
- ព្យាយាមធ្វើលំហាត់ចិត្តកាយ និង សមាធិ ដែលជាធម្យោបាយហាត់រៀនគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍ និងហាត់ពត់ចិត្តឲ្យមានភាពរឹងមាំ។
- ប្រតិបត្តិតាមជំនឿសាសនាដូចជាការបន់ស្រន់ សែនព្រេនជាដើម ប្រសិនបើយើងមានជំនឿ។
សម្រួលពី
- Study Buddhism
- សៀវភៅ យុវជន និងការថែទាំសុខភាពផ្លូវចិត្ត
អត្ថបទទាក់ទង