តើកត្តាចំបងៗអ្វីខ្លះដែលធ្វើឲ្យអរិយធម៌អង្គររុងរឿង?
យោងតាមសៀវភៅវប្បធម៌ទូទៅ ដោយ បេង ហេង និង ញឹម បាក់នង សាស្រ្តាចារ្យអក្សរសាស្ត្រ មនុស្សសាស្ត្រ បោះពុម្ព ឆ្នាំ១៩៩៤ បានលើកឡើងនូវកត្តាដែលធ្វើឲ្យអរិយធម៌អង្គររុងរឿងរួមមាន៖
កត្តាមនុស្ស ឬពលកម្មមនុស្ស
- ព្រះរាជាព្រះអង្គដឹកនាំនិងបញ្ជាផ្ទាល់
- មេដឹកនាំនិងអ្នកក្រោមបង្គាប់មានសាមគ្គីភាព ឯកភាព និងមានឧត្តមគតិជាតិ
- មានប្រជាធិបតេយ្យក្នុងការដឹកនាំនិងគ្រប់គ្រង
- មានទំនុកចិត្តលើអ្នកដឹកនាំ
- មានគំនិតច្នៃប្រឌិត មានការសាកល្បងដកពិសោធន៍
- គោរពលទ្ធិទេវរាជ ពុទ្ធរាជ
កត្តាភូមិសាស្ត្រ
ដីមានជីជាតិ សំបូរសម្បត្តិធម្មជាតិ ត្រីសាច់ ព្រៃឈើ សត្វ សំបូរបែប ផ្លូវគមនាគមន៍ជើងទឹកបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលដល់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម។
កត្តាប្រវត្តិសាស្ត្រ
- កម្ពុជា គឺជាមហានគរ ជាមហាអំណាចមានទឹកដីលាតសន្ធឹងគ្របដណ្តប់មួយភាគធំនៃអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
- អាណាចក្រខ្មែរមានអំណាច និងឥទ្ធិពលជាប្រទេសចក្រភពមួយ មានប្រទេសមួយចំនួននាំស៊ួយសាអាករមកថ្វាយស្តេចក្រុងកម្ពុជា។
សរុបមកកត្តាមនុស្ស និងពលកម្មមនុស្ស ជាកត្តាចំបងធ្វើឲ្យអរិយធម៌អង្គររុងរឿង។